Duvar kertenkelesi ( Podarcis muralis ), Avrupa ve Kuzey Afrika’nın yaygın bir sürüngenidir. Özellikle eski yapılar, taş duvarlar ve kayalık alanlarda yaşamayı severler. Sıcakkanlı yapıları nedeniyle vücut ısılarını düzenlemek için dış etkenlere bağımlıdırlar. Bu nedenle, güneşlenmeleri sıklıkla görülen bir davranıştır. Duvar kertenkelelerinin avlanma stratejileri de oldukça ilginçtir: hareketsiz kalarak böcek gibi küçük canlıları pusuya düşürmeyi tercih ederler.
Vücut Yapısı ve Özellikleri:
Duvar kertenkelesi genellikle 15-20 cm uzunluğa ulaşır. Vücut renkleri habitatlarına göre değişebilir. Genellikle kahverengi, gri veya yeşil tonlarındadır. Üzerlerinde siyah veya sarı lekeler bulunabilir. Siyah gözleri ve parlak pulları dikkat çekicidir. Diğer kertenkele türlerine kıyasla daha kısa bir kuyruğa sahiptirler.
Habitat ve Dağılım:
Duvar kertenkelesi, sıcak ve kuru iklimlerde yaşamayı tercih eder. Genellikle duvarlar, taşlar, ağaç gövdeleri gibi güneş alan yerlerde bulunur. Avrupa’nın büyük bir bölümünde, İtalya’dan İspanya’ya ve Fransa’dan Yunanistan’a kadar yaygındırlar. Kuzey Afrika’da da sıklıkla gözlemlenirler.
Beslenme:
Duvar kertenkelesi esas olarak böceklerle beslenir. Sinekler, karıncalar, örümcekler gibi küçük canlıları avlar. Bazen güveler ve solucanlarla da beslenebilir. Avlarını yakalamak için hızlı bir şekilde hareket eder ve güçlü çeneleriyle yakalarlar.
Üreme:
Duvar kertenkelesi ilkbahar aylarında üremeye başlar. Dişiler genellikle 3-10 yumurta bırakır. Yumurtalar, sıcak ve kuru bir yerde toprağa gömülür. Yaklaşık 60 gün sonra yavrular yumurtalardan çıkar.
Savunma Mekanizmaları:
Duvar kertenkelesi avcılarından kaçınmak için çeşitli savunma mekanizmaları kullanır. Bunlardan en yaygın olanı, kuyruklarını koparabilme yeteneğidir. Kuyrukları yenilendiğinde eski uzunluğuna ulaşmaz. Ayrıca, hızlı bir şekilde koşarak veya kayaların arasında saklanarak da avcılardan kaçabilirler.
Duvar Kertenkeleleri ve İnsanlar:
Duvar kertenkelesi genellikle insanlar için zararsızdır. Aksine, bahçelerdeki böcekleri kontrol altına almak için faydalı olabilir. Ancak bazen evlere girmeleri istenmeyen bir durum olabilir. Bu durumda onları dikkatlice yakalayıp dışarı bırakmak en iyi çözümdür.
İlginç Gerçekler:
- Duvar kertenkeleleri, vücutlarını güneş ışığına maruz bırakarak sıcaklıklarını düzenleyebilirler.
- Hızlı bir şekilde koşabilir ve ağaçlara tırmanabilirler.
- Kuyrukları koptuktan sonra yenilenebilir, ancak eski uzunluğuna ulaşmaz.
Duvar kertenkelelerinin yaşam döngüsü:
Aşama | Açıklama |
---|---|
Yumurta | Dişi duvar kertenkelesi 3-10 yumurta bırakır. |
Çıkmış Yavru | Yaklaşık 60 gün sonra yavrular yumurtalardan çıkar. |
Yetişkin | Duvar kertenkeleleri genellikle 5-10 yıl yaşar. |
Duvar kertenkelesi türlerinin korunması:
Duvar kertenkelesinin doğal yaşam alanlarının yok olması ve habitat kaybı gibi faktörlerden dolayı popülasyonları bazı bölgelerde azalmaktadır. Bu nedenle, duvar kertenkelelerinin koruma altına alınması ve doğal yaşam alanlarının korunması önemlidir.